Diversiteit

Bomen creëren een habitat voor andere planten en dieren. We streven naar een groter aantal verschillende boomsoorten en meer menging.

Wat is het?
Soortenarm bos

Twee op de drie bomen op de Biesterije behoren tot een groep van vijf kwetsbare soorten: grove den, fijnspar, lariks, beuk en zomereik. 

Die vijf soorten geven zuur strooisel, waardoor de bodem in een arme droge toestand blijft.  Alle vijf zijn ook kwetsbaar voor verdere verandering van het klimaat. 

Voor de toekomst hebben we dus andere soorten nodig. Daarom brengen we nieuwe soorten in en verspreiden we gewenste soorten binnen het bos.

Meer over welke nieuwe soorten we inbrengen




Wat doen we?
Meer boomsoorten erbij

We zoeken voor ons bos naar boomsoorten die er nu nog niet voorkomen en die een goede toevoeging aan het bos zouden kunnen zijn. Soorten die zichzelf uitzaaien en deel gaan uitmaken van het ecosysteem.

We willen het liefst soorten die tegen droogte en hitte kunnen, die vanzelf een rechte stam vormen (voor goede balken en planken) en die goed verteerbaar strooisel geven, zodat ze de bodem verrijken.

Meer over onze criteria voor nieuwe boomsoorten

Wat doen we?
Losse exemplaren opkweken

Op heel kleine schaal kweken we thuis boompjes, die we later in het bos uitplanten. Altijd van  boomsoorten die nog niet op de Biesterije voorkomen. 

Een voorbeeld is de moseik (Turkse eik): we hebben in een Belgisch arboretum eikels geraapt, deze thuis in potten opgekweekt en daarna naar het bos overgeplant.

Meer over kleinschalig gekweekte soorten

Wat doen we?
Kleine clusters aanplanten

In 2017 hebben we op negen plekken in het bos gemengde groepjes van nieuwe boomsoorten laten aanplanten.  Vooral met het oog op klimaatverandering.

Deze groepjes zijn meteen ook omringd met cirkels van haagbeuk en hazelnoot. Zo zijn de groepjes ook later nog herkenbaar in het bos.

In dit experiment is van alles mis gegaan. De lessen daaruit hebben we in 2021 kunnen gebruiken.

Meer over onze kleinschalige aanplant

Wat doen we?
Onderplanten
in hol bos

In 2021 hebben we met hulp van FSC Nederland en financiering van de Reggeborgh  een grotere aanplant gedaan, gericht op het vastleggen van extra CO2 in bestaand bos, dus zonder dat er gekapt hoeft te worden.

Er zijn honderden exemplaren van douglas, thuja, zwarte den en Amerikaanse tulpenboom door het hele bos heen aangeplant. Deze soorten groeien snel en leggen daarmee meer CO2 vast.

Meer over de aanplant met FSC en Reggeborgh


Rijk dieet voor de ree

Een ree zien in het bos is een prachtige ervaring. Maar voor een divers bos zijn reeën een ramp. Ze eten het liefst het blad van jonge loofboompjes. Hoe zeldzamer het boompje, hoe smakelijker de ree het vindt. Dus is onze nieuwe aanplant bijna altijd een delicatesse.

We gebruiken daarom hekjes of kokers. Als het boompje groot genoeg is, kunnen we het hekje ergens anders gebruiken. Zonder deze boombeschermers zou ons bos vooral een bos van naaldbomen, berk en vogelkers zijn. Ook mooi, maar niet divers.

Wat doen we?
Klimaat-geschikte soorten zoeken

We willen heel graag weten welke boomsoorten geschikt zijn voor ons huidige klimaat en voor toekomstige klimaatscenario's. De wetenschap durft daar nog weinig stellige uitspraken over te doen.

We bezoeken jaarlijks een arboretum of een proefaanplant in Duitsland. Sommige zijn al in de 18e of 19e eeuw zijn aangelegd als proeftuin voor bosbouw met soorten uit Azië en N-Amerika.

Daar zien we met eigen ogen welke soorten het in West-Europa wel en niet goed doen.

Bezoek aan arboreta

Resultaten o.b.v. USGS

Wat willen we?
Precisiebosbouw

We zijn begonnen om onze bomen te digitaliseren: per boom de exacte locatie en de soort vastleggen. Dat gaat nu nog handmatig, dus we registreren nu alleen nieuwe aanplant en bijzondere exemplaren (in ArcGIS).

We voorzien een toekomst van precisiebosbouw waarin drones jaarlijks elke boom opmeten, zodat we hun groei en gezondheid kunnen volgen en analyseren.

Als dat eenmaal zover is, kunnen we slimmere keuzes maken over welke bomen we wanneer willen oogsten en welke aanplant per locatie de beste keus is. 

Meer over precisiebosbouw

Wat doen we?
...

...

Meer weten

Waarom wij 'onverkoopbaar' hout kweken

De markt voor hout lijkt een beetje op die voor fruit. De natuur barst van de onbekende fruitsoorten die heel gezond en lekker zijn en die je ook goedkoop kunt kweken en goed kunt bewaren.  Je zou zeggen: rijp om commercieel te worden gekweekt en verkocht. Maar de klant kent alleen bepaalde soorten fruit en dus biedt de supermarkt vooral die soorten aan.  Waardoor de klant al die andere soorten fruit niet tegenkomt.

Maar zulke nieuwe soorten fruit breken toch maar heel zelden door.  Zo kan het dat we in Nederland nog steeds nauwelijks weten wat kakifruit is (heerlijk, gezond, goedkoop, houdbaar) en dat de laatste grote doorbraak op de fruitmarkt de kiwi was. Want wie gaat er vandaag op grote schaal bomen voor kakifruit planten als er nog geen grote vraag naar dat fruit is?

Iets dergelijks geldt voor hout. Houtkopers ontwerpen producten die ze goed kunnen maken met de bekende houtsoorten. Zagerijen kopen hout dat ze gegarandeerd weer kunnen verkopen.  En boseigenaren kunnen niet in de toekomst kijken. Dus planten ze vooral de soorten aan waar op dit moment vraag naar is, ook al zullen die exemplaren pas na 50-100 jaar rijp voor de oogst zijn.

Vijftig jaar geleden plantte iedereen in Nederland grove den, mede omdat de mijnen een enorme vraag naar dit hout hadden. Sindsdien is er gelukkig nog steeds vraag naar groven den (grenen), maar de prijs is wel gedaald. Op dit moment betaalt de markt al enkele decennia goed voor douglas, dat van nature schimmelwerend is en geschikt voor palen, planken en balken. Maar is deze vraag er over vijftig jaar nog steeds? Niemand kan het zeggen.

Op de Biesterije proberen we ons aandeel te nemen in de verrijking van de houtmarkt door in kleinere aantallen nieuwe boomsoorten te planten. Hoe meer boseigenaren dat doen, hoe sneller we straks ook een goede markt hebben voor het hout van de tulpenboom, de boomhazelaar, de moseik en nog vele andere soorten.